Z pamiętnika o cesarzu... cz.1

Napoleon Bonaparte, cesarz Francuzów

Wielu historyków mówiło i pisało książki dotyczące Napoleona. Zarówno mówiące o sposobie jego myślenia politycznego oraz wojennego, jak i jego życiu. Ale mało, który ,,napoleonista'' pisał o jego zwyczajach, godzinach, w których spożywał posiłki czy o koniach, na których jeździł. Na te pytania i wiele wiele innych indagacji odpowiedź znajdziecie na moim blogu. A ja odpowiedzi na te pytania znalazłem w pamiętniku adiutanta Napoleona - Józefa Grabowskiego pt. Pamiętniki wojskowe 1812 - 1814. 


Pytanie:  Kto był w sztabie Napoleona ?
Odpowiedź (cytat z pamiętnika): (...) generałowie adiutanci, książę Berthier, oficerowie ordynansowi, oficerowie tak cesarza, jak i księcia Berthier, do których należał generał hrabia Monthion, podszef sztabu, adiutant księcia Berthier i oficerowie do sztabu komenderowani lub sztab formujący, a wszyscy tak w randze pułkowników, jaki i subalternów.


Pytanie: Jaką eskortę miał cesarz ?
Odpowiedź (cytat z pamiętnika): (...) cztery szwadrony gwardii konnej po jednym z każdego pułku, to jest szwadron szaserów, dragonów, polskich szwoleżerów i grenadierów konnych. Tą eskortą dowodził będący na służbie generał adiutant.

Pytanie: Ile i jakie konie miał cesarz ?
Odpowiedź (cytat z pamiętnika): Cesarz miał tylko trzy konie, na których zwykł jechać. Były rodu arabskiego, małego wzrostu, lecz pewne i dzielne. Jeden był kary, drugi siwy, a trzeci wilczaty; innej maści koni nie pamiętam.

Pytanie: Jak ubrany był w podróży cesarz ?

Odpowiedź (cytat z pamiętnika): Cesarz był zazwyczaj ubrany, jak go malują, w mundurze zielonym z kołnierzem pąsowym i wypustkami pąsowymi. Wykrojony był mundur na przodku i westka pikowa biała występowała z kieszonkami. Spodnie białe, kaszmirowe. Buty półpalone, ostrogi srebrne, przypinane, surdut szary, cywilny na mundurze i kapelusz stosowny z kokardą i pętlicą czarną. Gwiazda legii honorowej, krzyż srebrny legii i wstążki korony żelaznej, szpada. W kampanii rosyjskiej miał cesarz futro aksamitne zielone, sobolami podszyte. Siodło karmazynowe aksamitne, z galonami, francuskie.

Pytanie: W jakim tempie jechał Napoleon ?
Odpowiedź (cytat z pamiętnika): Cesarz jechał stępo lub galopem, rzadko kłusem.

Pytanie: O której cesarz jadł śniadanie, obiad i kolację ?
Odpowiedź (cytat z pamiętnika): (śniadanie) Około godziny dziesiątej (...) (obiad) (...) około godziny szóstej, czasem i później, rzadko rychlej. (kolacji cesarz nie jadł w ogóle).

 Pytanie:  Co cesarz jadł na śniadanie i obiad ?
 Odpowiedź (cytat z pamiętnika): (śniadanie) (...) chleb bułkę, sera i kubek wina czerwonego lub cokolwiek cognacu. (obiad) zupa, kawał mięsa, jarzyny, pieczeń, ser i wino burgundzkie chambertin.

 Pytanie: Jaki napój najbardziej Bonaparte lubił pić ?
 Odpowiedź (cytat z pamiętnika): (...) kawę czarną (...), którą bardzo lubił.


Pytanie: Czy cesarz, po tak wyczerpującym dniu podróży, spał długo i niechętnie wstawał ?

Odpowiedź (cytat z pamiętnika): Słyszałem od otaczających cesarza z bliska, że bardzo mało potrzebował snu i używał go dowoli, to jest, że skoro się położył, zaraz usnął, łatwo się przebudzał i wstawszy zaraz miał zupełną przytomność.

Pamiętniki Józefa Grabowskiego, które były podstawą mojego artykułu.